بر اساس بانك اطلاعات معادن ايران، ۶۲۰۸ معدن روباز در سطح كشور وجود دارد و بسياري از افراد در معادن و صنايع وابسته به آن‌ها مشغول كار هستند. كار در معادن، سختي و مشقت زيادي دارد و معدنكاران با بسياري از حوادث و بيماري‌هاي ناشي از كار روبرو مي‌باشند. به موازات تحقيقات در مورد روش‌هاي كار و استفاده از ماشین‌آلات و تكنولوژي‌هاي پيشرفته، مطالعه در مورد پيشگيري از حوادث در معادن نيز بطور جدي دنبال مي‌شود. بروز حوادث و بيماري‌هاي ناشي از كار در معادن، ايجاب مي‌كند تا با درك بهتري به ارزيابي ريسك و خطرات موجود در معادن پرداخته و با بهره‌گيري از تجارب گذشته نسبت به پيشگيري از وقوع حوادث اقدام شود.
چگونه ایمنی ماشین آلات، ابزار و تجهیزات می‌توانند بر کسب و کار تاثیر بگذرد؟
یک محیط ایمن، به عبارتی یک محل کار سودبخش و کارا می‌باشد. بهداشت و ایمنی تنها یک الزام قانونی نیست: بلکه یک فرصت کسب و کار است.
شرکت‌ها می‌توانند مجموعه درآمد سالانه شرکت خود را با بهبود عملکرد سلامت و ایمنی که باعث کاهش هزینههای مرتبط با تلفات قابل اجتناب و آسیبهایی که منجر به از دست دادن زمان می‌شود، تقویت کرده و در نهایت بهرهوری بالاتری داشته باشند.
ماشین‌آلات و تجهیزات دیگر موجود در محل کار، در صورتی که به درستی بکار گرفته نشوند، می‌توانند خطرناک باشند. هرکسی که در معرض استفاده از این تجهیزات قرار میگیرد، بایستی به منظور استفاده از آن‌ها، به طور کامل آموزش ببیند و اطلاعاتش به طور پیوسته به روز نگه داشته شود.
ایمنی تجهيزات و ماشين‌آلات معدني در معادن روباز
تمامي ماشين‌آلات و تجهيزاتي كه در معدن بكار گرفته مي‌شوند، بايستي از قدرت مناسب برخوردار و با شرايط معدن سازگار باشند و همچنين در شرايط خوبی نگهداري شوند. از آن‌جا كه موقعيت معدن به نحوي است كه دسترسي به قطعات يدكي بسیار دشوار است، لذا سرويس و تعمير و نگهداري منظم و دوره‌اي، در بازدهي ماشين‌آلات بسيار مهم و تاثيرگذار است. سرويس و تعمير و نگهداري ماشين‌آلات بايستي بر اساس برنامه زمانبندي مدير معدن و يا كارخانه سازنده انجام گيرد. به منظور فراهم شدن شرايط ايمني، ابزارهاي راه انداز دستي دستگاه‌ها بايد به گونه‌اي طراحي شوند كه جهت كار ماشين، نياز به فشار دائمي دست و يا انگشت داشته باشند. اپراتور ماشين‌ها و تجهيزات باید داراي صلاحيت لازم بوده و دانش و تجربه كافي براي كار با دستگاه‌ها را داشته باشند.
چكش‌هاي حفاري پنوماتيكي تمام اجزاء و قسمت‌هاي مختلف چكش حفاري نظير شلنگ‌ها و پايه‌هاي نگهدارنده چكش بايد به نحو مناسبي كار كنند. قبل از شروع كار نیز وضعيت چكش از لحاظ وجود نقص و خرابي را اپراتور مربوطه می‌بایست کنترل کند. اين كار براي ماشين‌هاي حفاري پنوماتيكي نيز باید انجام شود.
روغن كاري چكش‌هاي حفاري در فواصل زماني معين و قبل از شروع به‌كار باید انجام گيرد. موادي كه بوسيله چكش حفاري و شكسته مي‌شوند (که به شكستن ثانويه شناخته می‌شود) به نحوي انباشت و ذخيره شوند تا امكان ريزش و لغزش آن‌ها وجود نداشته‌باشد و خطري براي كارگران ايجاد نكند. چرا که خطر ریزش از خطرات بسیار محتمل و آسیب‌زننده در محیط معدن است. قبل از جابجايي چكش از يك مكان به مكان ديگر، كمپرسور هواي فشرده باید خاموش شده و هواي داخل شلنگ نيز خالي شود. براي شكستن سنگ‌هايي كه حاوي مواد ناريه منفجر نشده و يا چاشني‌هاي عمل نكرده هستند نیز نباید از چکش‌های حفاری استفاده کرد.
ماشين‌هاي حفاري
رعایت برخی موارد در مورد ماشین‌های حفاری نیز می‌تواند ایمنی کار با آن‌ها را تضمین کند. از جمله اینکه:
- قبل از شروع بكار ماشين‌هاي حفاري، آن‌ها از لحاظ وجود نقص و خرابي باید بازديد شوند.
- کارکنان حفار و ساير حاضران در معدن با فاصله مناسب و ايمن از مته و لوله حفاري در حال دوران قرار گيرند. افراد از زير مته‌هاي در حال حفاري و يا از روي لوله هاي دستگاه حفاري عبور نكنند.
- كارگران نبايستي مته حفاري در حال كار را با دست لمس كنند و از دست زدن به دكل حفاري در هنگام كار خودداري نمايند.
- محل استقرار دستگاه حفاري و همچنين محل قرارگیری اپراتور دستگاه باید كاملاً پايدار و محكم باشد.
- باید توجه کرد که قبل از جابجايي ماشين حفاري از يك نقطه به نقطه ديگر كمپرسور هواي فشرده خاموش شود و شلنگ آن نيز از هوا خالي گردد.
- زماني كه احتمال برخورد به چال هاي منجر نشده و يا چالي كه حاوي مواد ناريه است وجود دارد، عمليات حفاري متوقف گردد.
كمپرسورها و تجهيزات مربوط به آن
مخزن كمپرسور هواي فشرده بايستي بر اساس قوانين و مقررات مربوط به مخازن تحت فشار تست شود و داراي گواهينامه ايمني باشد. مخزن كمپرسورها بايستي قادر به تحمل ۵ برابر حداكثر فشار عملياتي باشند. تمامي شلنگ‌ها، لوله‌ها و اتصالات آن‌ها نیز باید تحمل فشار جريان هوا را داشته باشند و تجهيزات رابط مناسبي بين ماشين‌ها و شلنگ‌هاي تحت فشار نصب شوند.
تجهيزات كمپرسور باید داراي ابزارهاي زير باشند:
- فشارسنج
- دماسنج
- شیر اطمینان
كمپرسور باید تميز و خشك نگه داشته شود و داراي فيلتر هوا باشد تا هواي تميز و پاك وارد كمپرسور شود. مسير انتقال هواي فشرده از كمپرسور تا مصرف كننده بايد خشك و خنك باشد هواي فشرده را نباید هرگز مستقيم به سوي افراد گرفت.
